Tại sao chúng ta bị bóng đè và làm sao để thoát khỏi bóng đè?

Giấc ngủ giống như một chiếc công tắc. Bạn đang thức, chiếc công tắc lật và rồi bạn rơi vào giấc ngủ. Thường thì là vậy, nhưng đôi khi - chiếc công tắc bị kẹt ở giữa, và bạn "nhấp nháy" giữa trạng thái ngủ và thức. Hiện tượng tê liệt khi ngủ hay dân gian còn gọi bóng đè, là khi cảm giác toàn thân bạn không thể di chuyển khi bắt đầu giấc ngủ hoặc khi thức dậy mặc dù tinh thần vẫn tỉnh táo.

Khoảnh khắc công tắc kẹt ở giữa này chính là chỗ cho bóng đè xuất hiện – não bạn thức dậy nhưng toàn bộ cơ thể của bạn vẫn đang ngủ.

Những người dễ bị bóng đè

- Nếu bố hoặc mẹ bạn bị bóng đè, bạn cũng có thể bị bóng đè khi ngủ.

- Người bị thiếu ngủ, ngủ không đủ giấc dễ gặp bóng đè hơn người khác.

- Mọi hôm bạn ngủ theo một tư thế khác, hôm nay bỗng dưng đổi tư thế cũng dễ gặp bóng đè.

- Bóng đè dễ xảy ra hơn nếu bạn nằm ngửa (mặc dù khoa học vẫn chưa biết lí do tại sao).

- Công việc của bạn đòi hỏi phải làm ca kíp.

- Bạn bị căng thẳng hoặc đang dùng một số loại thuốc.

- Bạn bị một rối loạn giấc ngủ ví dụ như chứng ngủ rũ (ngủ gật đột ngột và không kiểm soát được).

Nhiều người chỉ bị bóng đè ở một số giai đoạn trong đời, và nó thường xuất hiện ở tuổi thanh thiếu niên. Bóng đè ảnh hưởng đến nam giới nhiều hơn phụ nữ.

Tình trạng này dễ khiến bạn sợ hãi, mất phương hướng, làm nghẹt thở, hạ nhịp tim, có thể kèm theo ảo giác giống như bạn đang bị kéo lê xung quanh. Tuy bạn nhận thức được cơ thể đang ngủ, nhưng không thể di chuyển hoặc mở miệng để nói.

Khi bị bóng đè thường xuyên, một số cách dưới đây có thể giúp bạn khôi phục cảm giác và khả năng di chuyển

- Di chuyển nhẹ: Cố gắng ngồi dậy khi bị bóng đè có thể là điều cực kỳ khó khăn. Do đó, bạn nên tập trung nỗ lực vào nhiều chuyển động nhỏ như vặn vẹo ngón chân hay nắm chặt bàn tay. Ngoài ra, bạn có thể cố gắng nhăn mặt như thể bạn đã ngửi thấy mùi hôi thối và lặp lại chuyển động vài lần để thoát khỏi tình trạng tê liệt.

- Tập trung vào hơi thở: Thở đều và tỉnh táo giúp duy trì trạng thái bình tĩnh cho đến khi tình trạng này kết thúc. Nếu bạn hoảng loạn sẽ làm tăng áp lực lên ngực gây ra tình trạng ảo giác như ai đó đè lên ngực mình.

- Tạo tiếng động: Bạn cần cố gắng tập trung vào cổ họng để nói ra vài từ. Điều này đặc biệt hữu ích nếu nằm cạnh với ai đó và họ sẽ đánh thức bạn. Ngoài ra, bạn có thể cố gắng ho khan để tự thoát khỏi tình trạng tê liệt này.

- Đầu hàng: Khi cảm thấy như bị ai đó lôi đi, hay đè xuống, việc cố gắng chống lại chỉ làm trầm trọng thêm và ảnh hưởng xấu đến tâm lý. Thay vào đó, bạn nên thư giãn và tự lặp lại trong đầu rằng “đây chỉ là ảo giác, tôi vẫn ổn”.

Trong 10 người thì sẽ có 4 người có thể trải qua tình trạng tê liệt khi ngủ, thường xảy ra ở lứa tuổi thiếu niên và có nguy cơ cao nếu người thân trong gia đình mắc chứng rối loạn này. Bóng đè thường xuất hiện khi bạn thiếu ngủ hoặc giấc ngủ bị rối loạn và thay đổi thường xuyên. Ngoài ra, những người lạm dụng thuốc cũng có nhiều khả năng mắc phải hiện tượng này.

Tê liệt khi ngủ không nguy hiểm nhưng khá đáng sợ. Để phòng tránh hiện tượng này, bạn cần ngủ nhiều hơn, khi ngủ nên nằm nghiêng. Trước khi ngủ, nên hạn chế sử dụng thiết bị điện tử, thay vào đó là thư giãn như đọc sách, nghe nhạc. Bạn cần chú ý đến bữa ăn, không ăn quá nhiều vào ban đêm và có thể ghi lại trải nghiệm tê liệt để đưa ra phương pháp phòng tránh phù hợp.

Tổng hợp