Cây Thanh ngâm (Mật đất) có tác dụng gì?

Cây Thanh Ngâm có tác dụng gì

Cây Thanh ngâm thuộc họ hoa mõm chó (Scrophulariaceae), có thành hành phần hóa học chính là Glucosid.

Thanh ngâm là cây thảo cao tới 40cm, thường đâm rễ ở các mắt dưới, thân vuông, có lông thưa hay dày. Lá mọc đối, phiến xoan, dài 2-5cm, rộng 1,5-3cm, hơi nhọn ở đầu, dạng góc và tới tròn ở gốc, mép có răng đều, gân phụ 4-5 cặp, có lông mịn; cuống 2-15mm, có cạnh. Chùm hoa ở nách lá thưa, gồm 4-5 hoa, có cánh hoa màu nâu đỏ trừ môi dưới. Quả nang dạng trứng, hình cầu, nhẵn, có mũi. Hạt vàng, hình trụ.Mùa hoa quả: tháng 9 – 11 Dược liệu được thu hái vào màu hạ. Phân bố: Cây mọc hoang ở miền núi, chỗ ẩm mát ven rừng, ven đường, bờ bãi đồng bằng đến 900m từ Lai Châu, Lạng Sơn, Hoà Bình, Hà Tây tới Quảng Trị.

Cây Thanh ngâm có tác dụng chống viêm: viêm họng, viêm tuyến hạch, viêm phổi, bạch hầu.

Ngoài ra, cây Thanh ngâm còn chữa đau dạ dày, tiêu hóa không bình thường.

Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây, có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất là mùa hạ; phơi hay sấy khô, bảo quản nơi khô mát để sử dụng dần.

Theo Đông y, mật đất có vị đắng, tính mát; vào 4 kinh Tâm, Can, Vị và Đại tràng. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng chỉ thống (tiêu sưng giảm đau), khai vị tiêu thực..

Cây Thanh Ngâm

Một số bài thuốc cây Thanh ngâm

Ăn uống khó tiêu, tăng cường tiêu hóa: Cỏ mật đất sao cho thơm 100g, rượu trắng 1 lít, đường hay mật ong 300g. Cho cỏ mật đất vào bình, đổ rượu, mật ong vào ngâm, mỗi ngày lắc 1 lần, ngâm trong 15 ngày trở lên. Mỗi ngày uống 1 chén con (khoảng 20ml) trước bữa ăn cơm.

Chữa tiểu tiện sẻn đỏ: Cỏ mật đất tươi, chừng 1 nắm (khoảng 20-30g), rửa sạch, đổ 700ml nước sắc nước uống trong ngày.

Chữa thiếu máu, người mệt mỏi, kém ăn (có thể dùng cho sản phụ sau sinh): Cỏ mật đất 10g, sâm đại hành 10g, nghệ vàng 20g. Mật đất rửa sạch cho 800ml nước đun nhỏ lửa còn 200ml; sâm đại hành và nghệ vàng thái nhỏ, sấy khô, tán bột, uống cùng với nước sắc mật đất. Ngày 1 lần, trước ăn 30 phút, dùng liên tục 7-10 ngày.

Chữa đau bụng do giun: Cỏ mật đất 30g, bỏ gốc, rửa sạch, cho vào ấm đổ 500ml nước, sôi, đun nhỏ lửa còn 150ml nước đặc, uống lúc đói bụng, dùng liền 3 ngày.

Chữa kém ăn, mất ngủ: Cỏ mật đất, bá tử nhân (trắc bách diệp), hạt táo chua (lấy nhân sao già), hoài sơn, hạt sen, mạch môn, mỗi vị 10g. Tất cả cho vào ấm đổ 800ml nước, sắc còn 250ml nước, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng liền 10 ngày.